Lindenhaeghe-trainer René Kuiper over een diploma-met-potentie

“Beleggen en speculeren zijn twee heel verschillende dingen!”

Wft Vermogen is vaak een noodzakelijk kwaad. Wil je in aanmerking komen voor de beroepskwalificatie Hypothecair krediet dan zul je het examen Wft Vermogen moeten halen. Is de buit eenmaal binnen, dan wordt het diplomaatje nauwelijks nog een blik waardig gekeurd. En dat is ‘eeuwig zonde’ vindt professional trainer René Kuiper. “Wft Vermogen is een miskend diploma!”

We spreken René terwijl hij zich voorbereidt op de Opleiding Wft Vermogen. “Het is echt jammer”, begint hij, “dat er zo weinig adviseurs zijn die in hun praktijk iets doen met de kennis die – de toch best pittige opleiding – Wft Vermogen oplevert. Neem nou vandaag: de hele dag besteden we aan beleggen. Vaak roepen financieel adviseurs bij voorbaat al: ‘Daar doen we niets mee!’”

Begin bij het weghalen van de angst voor beleggen

René gaat er eens goed voor zitten. Hij heeft wel een paar tips voor adviseurs die weinig doen met het onderdeel beleggen van het diploma Wft Vermogen. Zoals: begin met het weghalen van de angst voor beleggen, creëer vruchtbare bodem voor een vervolggesprek. René: “Veel mensen denken dat beleggen en speculeren hetzelfde zijn. Dat zijn echt twee verschillende dingen. Beleggen is: een degelijk huis kopen met de gedachte er voor langere tijd in te gaan wonen. Speculeren is het ongezien aanschaffen van een niet-courant pand, dat misschien wel op verontreinigde grond staat, met het idee dat je het volgende maand weer van de hand doet om er winst op te maken.”

Sparen = risicovol

Volgens René begint het allemaal met de juiste uitleg richting de klant. “Neem dat huis als voorbeeld. Dat kun je gebruiken om de klant iets duidelijk te maken. Een huis kopen vinden we normaal. Beleggen is net zo normaal. Sterker nog: sparen levert veel meer risico op, met de huidige rentestand. Mensen zijn bang dat ze met een belegging hun financiële doel niet halen. Maar met sparen gaan ze het zéker niet halen. Beleggen – in de juiste mix – is nodig als het gaat om kapitalen voor lijfrentes. Of bijvoorbeeld een buffer bij arbeidsongeschiktheid op latere leeftijd.”

Doorverwijzen is ook een advies!

René geeft aan dat een gesprek over vermogensplanning rustig opgebouwd moet worden. “De eerste keer haal je de angst weg. De tweede keer ga je in gesprek over de mogelijkheden. De derde keer kom je met een goed voorstel. En kun je dat voorstel zelf niet doen, of wil je dat niet, verwijs dan door. Daar help je een klant meer mee dan hem te adviseren het geld maar gewoon op de rekening te laten staan.”

René kan er nog wel even over doorpraten. Maar daar is nu geen tijd voor. Er wacht een zaal cursisten op hem.

Advies-Check is onlangs gestart met een ronde kennissessies-voor-financieel-adviseurs over de do’s & don’ts van vermogensadvies. Opleidingsinstituut Lindenhaeghe is één de sprekers. Een sessie bijwonen? Klik hier voor informatie over de sessies bij jou in de buurt.

De opmars van passief beleggen lijkt onstuitbaar. Dit jaar ging meer geld naar indextrackers dan naar traditionele ‘actieve’ beleggingsfondsen. Inmiddels is zo’n 20% van de AEX in handen van passieve beleggers. In de VS is het percentage passief zelfs 30%. De groei is niet alleen afkomstig van beleggers die switchen van actief naar passief. Er komen ook steeds meer kant-en-klare beleggingsoplossingen die volledig bestaan uit indextrackers. Advies-Check bekeek hun resultaten.

Van de in totaal 44 financiële aanbieders die door Advies-Check worden vergeleken, hebben 16 aanbieders beleggingsoplossingen met uitsluitend indextrackers. De beleggingsoplossingen verschillen flink van elkaar. Allereerst op het gebied van type dienstverlening. Zo zijn er oplossingen die aangeboden worden op basis van execution-only en op basis van vermogensbeheer.

Execution-only versus vermogensbeheer

Alle oplossingen die opgenomen zijn in het overzicht van Advies-Check zijn samengesteld voor een bepaald risicoprofiel. De vraag of het betreffende risicoprofiel bij de klant past is bij de één onderdeel van de dienstverlening (vermogensbeheer) en bij de ander de verantwoordelijkheid van de klant (execution-only). Beleggingsoplossingen op basis van execution-only worden ook wel ‘profielfondsen’ genoemd en kunnen  dus tegenwoordig ook volledig bestaan uit indextrackers.

Beleggingsoplossingen met trackers gemiddeld goedkoper dan ‘traditionele’ oplossingen

Het verschil in dienstverlening (execution-only versus vermogensbeheer) is ook de basis van het verschil in kosten. Bij de oplossingen die via vermogensbeheer worden aangeboden, liggen de kosten gemiddeld hoger: 1,19% kosten per jaar bij beheer tegen 0,85% bij execution-only. Vergelijk dat eens met de kosten van beleggingsoplossingen die met traditionele beleggingsfondsen werken (eventueel in combinatie met trackers): 1,38% kosten per jaar gemiddeld bij beheer tegen 0,96% bij execution-only.

Beleggingsoplossingen met trackers laten over de jaren 2013-2015 gemiddeld iets lager rendement zien dan ‘traditionele’ oplossingen

Maar liefst 5 van de 16 aanbieders zijn recent begonnen met de beleggingsoplossingen op basis van passief beleggen. Hiervan zijn nog geen langjarige rendementscijfers bekend. Van de overgebleven oplossingen is het netto gemiddelde 3-jaars rendement in het gemiddelde risico (met een standaard deviatie tussen 5% en 10%) 5,94% bij beheer tegen 6,68% bij execution-only. Vergeleken met de rendementen van traditionele beleggingsoplossingen zien we een netto gemiddeld rendement op 3-jaars basis van 6,16% bij beheeroplossingen en 8,67% bij execution-only.

Hoe presteren ze dit jaar?

Voor 2016 presteren de beleggingsoplossingen met uitsluitend trackers netto iets beter dan de traditionele oplossingen: 3,42% gemiddeld versus 2,54%. De nieuwkomers doen het dus goed! Als we opnieuw kijken naar de verschillen tussen beheer en execution-only zien we opnieuw dat execution-only oplossingen beter presteren dan beheeroplossingen.  Beheeroplossingen renderen na kosten gemiddeld dit jaar 2,75% versus 3,56% bij execution-only. Vergeleken met de ‘traditionele’ beleggingsfondsen zien we het volgende beeld na kosten: 1,81% voor beheeroplossingen versus 2,73% bij execution-only.

Conclusie

Trackers blijken volgens wetenschappelijk onderzoek beter te renderen dan actieve beleggingsfondsen. Logisch dat de producten ook hun weg vinden in kant-en-klare beleggingsproducten die samengesteld zijn voor bepaalde risicoprofielen. Er komen bovendien steeds meer oplossingen die volledig bestaan uit indextrackers. Het is vanwege hun recente opmars te vroeg om harde conclusies te trekken rondom de rendementen die ze laten zien.

Één conclusie kan wel worden getrokken: beleggingsoplossingen op basis van beheer kosten meer geld dan oplossingen op basis van execution-only. Als je als klant, eventueel geholpen door je financieel adviseur, weet welk risicoprofiel passend voor je is, ben je goedkoper uit als je kiest voor een profielfonds. Puur uitgaande van de laatste rendementscijfers, zou dat een profielfonds moeten zijn die volledig bestaat uit trackers.

 

Beleggingsoplossingen met uitsluitend trackers

In dit overzicht zie je de beleggingsoplossingen die voor 100% bestaan uit indextrackers en die samengesteld zijn voor een gemiddeld risicoprofiel met een standaard deviatie van 5% tot 10%. Sommige oplossingen in het overzicht kunnen qua risicoprofiel bij de 5% liggen en sommige bij de 10%.

Naam aanbieder	Naam beleggingsoplossing	Kosten per jaar	Rendement 2011-2015	Rendement 2013-2015	Rendement 2016 (t/m 30-09)	Type dienstverlening
BlackRock	BlackRock MIPS Moderate D	0,68%	nvt	nvt	4,18%	execution-only
Blu	Blu - Neutraal Profiel	1,09%	nvt	7,28%	5,25%	vermogensbeheer
Blu	Blu - Defensief Profiel	1,09%	nvt	5,27%	5,26%	vermogensbeheer
BrandNewDay	BND Defensief	0,64%	5,19%	5,48%	4,65%	execution-only
BrandNewDay	BND Neutraal	0,64%	6,18%	7,41%	4,14%	execution-only
Care IS Vermogensbeheer	Care IS - Risicoprofiel C	1,43%	4,69%	5,13%	3,02%	vermogensbeheer
Care IS Vermogensbeheer	Care IS - Risicoprofiel D	1,42%	5,45%	6,68%	2,42%	vermogensbeheer
Dexxi	Dexxi - Defensief	1,00%	nvt	nvt	nvt	vermogensbeheer
Dexxi	Dexxi - Neutraal	1,00%	nvt	nvt	nvt	vermogensbeheer
iBeleggen	iBeleggen Profiel Blauw	2,00%	nvt	3,60%	2,59%	vermogensbeheer
iBeleggen	iBeleggen Profiel Geel	2,00%	nvt	7,65%	2,49%	vermogensbeheer
iBeleggen	iBeleggen Profiel Groen	2,00%	nvt	5,99%	2,40%	vermogensbeheer
Index People	Index People - Behoudend tot neutraal	0,98%	3,67%	4,40%	3,10%	vermogensbeheer
Index People	Index People - Neutraal	0,99%	5,62%	5,70%	3,40%	vermogensbeheer
ING	ING Beleggen met Beheer - 'Index' - Defensief	1,14%	nvt	nvt	4,77%	vermogensbeheer
Kaya Capital	Kaya I	0,87%	3,63%	4,10%	3,08%	execution-only
Pritle	Pritle - Gebalanceerd	0,71%	nvt	nvt	3,02%	vermogensbeheer
Robein	Robein Vermogensopbouw Neutraal	0,55%	nvt	7,20%	2,63%	execution-only
Saxobank	SaxoSelect - Behoudend	1,11%	nvt	nvt	3,44%	execution-only
Saxobank	SaxoSelect - Gematigd	1,15%	nvt	nvt	4,58%	execution-only
Think ETF's	Think Total Market ETF Neutraal	0,46%	5,72%	8,68%	2,29%	execution-only

 

Uitgangspunten voor de tabel hierboven:

De rendementen op 3 jaars basis hebben betrekking op de jaren 2013, 2014 en 2015. De rendementen op 5 jaars basis hebben betrekking op de jaren 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015. Het lopende jaar wordt dus niet meegenomen.

De beleggingsoplossingen van BlackRock en Think ETF’s zijn niet rechtstreeks aan te schaffen bij deze partijen. Hiervoor moet een klant een beleggingsrekeningen openen bij een bank of broker. Voor de jaarlijkse kosten zijn we uitgegaan van de kosten van de beleggingsoplossing zelf plús de kosten van het aanhouden van de beleggingsoplossing bij een bank of broker. We hebben deze gesteld op 0,15% per jaar. We hebben daarom 0,15% extra aan kosten gerekend voor de kolom ‘Kosten per jaar’. LET OP: Deze 0,15% extra kosten zijn niet meegenomen in de berekening van de rendementen!

Voor de beleggingsoplossingen van BrandNewDay en Robein betaalt een klant 0,5% eenmalige aankoopkosten. We hebben deze aankoopkosten verdisconteerd in de jaarlijkse kosten. We zijn ervan uitgegaan dat een klant de beleggingsoplossingen voor een periode van 5 jaar aanhoudt. We hebben daarom 0,1% extra aan kosten gerekend voor de kolom ‘Kosten per jaar’. LET OP: Deze 0,1% extra kosten zijn niet meegenomen in de berekening van de rendementen!

 

De 1e regionale kennissessie van Advies-Check was een succes. Ruim 30 financieel adviseurs uit de omgeving van Leiden kregen 16 november 2016 van Knab, Think ETF’s, de AFM, Lindenhaeghe en Advies-Check informatie over de ‘do’s en don’ts van vermogensadvies’.

De website van Advies-Check is uitgebreid met een rekentool. Met de tool kun je snel en eenvoudig zien wat een inleg oplevert bij een bepaald rendement, rekeninghoudend met inflatie en vermogensbelasting.

De tool is bedoeld voor financieel adviseurs die in gesprek met hun klanten snel een schets willen geven van het mogelijke rendement van beleggen tegenover het rendement van sparen.

Uitgangspunten voor de rekentool

Voor de rekentool is uitgegaan van een aantal variabelen en vaste gegevens.

Vermogensbelasting

In de achterliggende formule zijn de uitgangspunten voor de vermogensbelasting zoals die vanaf volgende jaar geldt, opgenomen. We indexeren de vrijstellingsbedragen hierbij niet. Dat betekent dat we in de grafiek het vrijstellingsbedrag ook over 15 jaar nog stellen op 25.000 euro.

 

 

 

 

 

 

 

 

Spaarrente

De spaarrente is in de formule gesteld op 0,70%. Dat is fors hoger dan de grootbanken op dit moment rekenen. Het is wel het gemiddelde van de 10 aanbieders met de hoogste rente voor vrij opneembare spaarrekeningen.

Inflatie

Voor de achterliggende formule van de rekentool is een inflatiecijfer opgenomen van 1,1%. Dit inflatiecijfer is gebaseerd op de verwachting van het Centraal Plan Bureau. Zie het rapport van het CPB.

Vergelijk met in het verleden gerealiseerde beleggingsrendementen van de verschillende risicoprofielen

Je weet dat rendementen uit het verleden geen garantie geven voor de toekomst. Toch is het aardig om deze rendementen te vergelijken met de huidige spaarrente. Je kunt daarom met onze rekentool de eindwaarde van de inleg van je klant vergelijken met de eindwaarde op basis van het gemiddelde 3 jaars-rendement van de beleggingsoplossingen die door ons zijn ingedeeld in een bepaald risicoprofiel. Wat hierbij opvalt is dat het gemiddelde 3-jaars beleggingsrendement voor het ‘zeer veel risico’-profiel lager is dan het gemiddelde 3-jaars beleggingsrendement voor het ‘veel risico’-profiel. Dit volgt daadwerkelijk uit de prestaties van de oplossingen die we in onze database hebben staan. Hierbij moet wel worden aangemerkt dat het aantal oplossingen in het ‘zeer veel risico’-profiel gering is.

 

Onlangs brak Fred de Jong in een opiniestuk voor het Financieele Dagblad een lans voor integraal onafhankelijk advies. En terecht. Er zijn talloze argumenten om aan te nemen dat alleen integraal onafhankelijk advies écht toekomst heeft. Maar dit kan niet zonder transparantie. En daar schort het nog wel eens aan.

De Federatie van Financieel Planners is al jaren één van de grootste pleitbezorgers van integraal advies, in het kielzog gevolgd door de Stichting Erkend Hypotheekadviseur. De SEH erkent sinds 2 jaar alleen nog financieel adviseurs die de opleiding integraal adviseren hebben afgerond. Niet zo gek overigens. De markt vraagt om een adviseur die zich zowel richt op het gebied van vermogensopbouw als op het gebied van hypotheken.

Advies zonder onafhankelijkheid in klantbelang?
Integrale advisering zet onmiskenbaar de klant centraal. Dat moet ook gelden voor de oplossingen die een klant geadviseerd krijgt. Die horen tenslotte ‘passend’ zijn. Dit impliceert objectiviteit. Maar of een advies objectief is of niet, is voor de AFM niet van belang. De AFM verlangt alleen dat de adviseur aangeeft of hij wel of niet gebonden is aan bepaalde productoplossingen.

Deze gedragsregel krijgt met MIFID II een duidelijke wettelijke basis. Toch suggereert de overheid daarmee ook dat advisering in het belang van de klant best zonder onafhankelijkheid kan. En ze legt de verantwoordelijkheid bij de consument om meerdere adviezen in te winnen voor het voor hem beste product. Iets dat een consument vanwege de directe betaling voor advies inmiddels natuurlijk wel uit het hoofd laat.

Passend product ook het beste product?
Een passend product is iets anders dan het voor de consument beste product. Voor hypotheken hebben veel consumenten dit wel in de gaten. Een meerderheid klopt voor advies aan bij een onafhankelijk adviseur. Die heeft tenminste overzicht over meerdere hypotheekoplossingen. Een grotere kans dus dat hiertussen een betere oplossing zit dan het ‘mono-advies’ van de bankadviseur.

Onafhankelijkheid geen garantie voor het beste advies
De onafhankelijk adviseur is weliswaar in principe onafhankelijk in zijn oordeel, dit is geen garantie dat de klant de voor hem beste oplossing krijgt. De adviseur kijkt alleen naar oplossingen van aanbieders waarmee hij een bemiddelingsrelatie is aangegaan. En als 10 aanbieders worden vergeleken, zou in een umfeld van 40 aanbieders niet een betere oplossing kunnen bestaan?

Transparantie helpt
Nu biedt het internet de consument én de adviseur nog wat houvast als het gaat om hypotheken. Geldverstrekkers blijken redelijk transparant in hun informatieverstrekking. Een beetje onafhankelijk adviseur zou andere opties in zijn advies mee kunnen nemen. Advies is immers iets anders dan bemiddeling.

Openheid is soms ver te zoeken
Hoe anders is dat bij beleggingsproducten. Of het nu gaat om beleggen in box 1 of box 3, aanbieders zijn bijzonder terughoudend in het verstrekken van informatie over de inhoud van de producten.

Vanuit regelgeving is en wordt veel aangestuurd op correcte informatie over kosten en behaalde rendementen. Helaas krijgt het risico-aspect hierbij weinig aandacht. De AFM heeft leidraden gepubliceerd, maar de toepassing van de aanbevelingen is willekeurig. Zo ziet een consument wel welke rendementen in het verleden zijn behaald, maar niet welke risico’s hierbij zijn gelopen. Een vergelijking tussen oplossingen van verschillende aanbieders is dan praktisch niet mogelijk. Ook niet voor de onafhankelijk adviseur.

Volwaardig klantcentraal advies
Een adviseur kan dan wel onafhankelijk willen zijn, zonder transparantie van aanbieders van financiële producten komt hij nooit tot een volwaardig klantcentraal advies.